Zwolnienia lekarskie, znane jako L4, są jednym z kluczowych uprawnień pracowniczych. Rok 2025 przynosi istotne zmiany w tym zakresie, które wpłyną zarówno na pracowników, jak i pracodawców. W naszym artykule przedstawiamy najważniejsze nowości dotyczące zwolnień lekarskich i podpowiadamy, jak się na nie przygotować.
1. Elektroniczne zwolnienia obowiązkowe dla wszystkich
Od 1 stycznia 2025 roku wszystkie zwolnienia lekarskie będą wystawiane wyłącznie w formie elektronicznej (e-ZLA). Oznacza to, że tradycyjne papierowe zwolnienia odejdą do lamusa. Lekarze będą przesyłać zwolnienia bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), co znacznie uprości proces administracyjny i skróci czas przekazywania informacji.
Korzyści dla pracowników:
- Brak konieczności dostarczania zwolnienia pracodawcy w formie papierowej.
- Większa pewność, że dokument dotrze na czas i zostanie prawidłowo zaksięgowany.
Korzyści dla pracodawców:
- Automatyczne informowanie o zwolnieniach za pośrednictwem platformy PUE ZUS.
- Eliminacja ryzyka zagubienia dokumentów papierowych.
2. Większa kontrola nad zasadnością zwolnień
Nowe przepisy wprowadzają bardziej rygorystyczne kontrole zasadności wystawiania zwolnień lekarskich. ZUS będzie miał większe uprawnienia do weryfikacji, czy pracownik faktycznie przebywa na zwolnieniu z powodu choroby, a nie wykorzystuje tego czasu na inne cele, np. wyjazdy czy dodatkowe zajęcia zarobkowe.
Co to oznacza?
- Możliwe częstsze kontrole pracowników przebywających na L4.
- W przypadku nieuzasadnionego zwolnienia ZUS może wstrzymać wypłatę świadczeń chorobowych.
3. Skrócenie czasu wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez pracodawcę
W 2025 roku zmniejszy się liczba dni, za które wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca. Aktualnie pracodawca odpowiada za wypłatę wynagrodzenia przez pierwsze 33 dni choroby pracownika w ciągu roku kalendarzowego (lub 14 dni w przypadku pracowników po 50. roku życia). Po zmianach okres ten będzie wynosił 21 dni dla wszystkich pracowników, a pozostałe dni pokryje ZUS.
Wpływ na pracodawców:
- Obniżenie kosztów zwolnień chorobowych.
- Większa rola ZUS w finansowaniu świadczeń.
Wpływ na pracowników:
- Brak zmian w wysokości świadczeń.
4. Zmiany w zasadach zwolnień lekarskich dla samozatrudnionych
Nowelizacja obejmie również osoby samozatrudnione i prowadzone jednoosobowe działalności gospodarcze. Od 2025 roku samozatrudnieni będą mogli korzystać z bardziej elastycznych zasad wystawiania zwolnień lekarskich, jednak warunkiem wypłaty świadczeń będzie terminowe opłacenie składek na ubezpieczenie chorobowe.
5. Dłuższe zwolnienia dla opiekunów dzieci i osób starszych
W odpowiedzi na rosnące potrzeby opieki nad dziećmi i osobami starszymi ustawodawca wprowadza wydłużone okresy zwolnień lekarskich dla opiekunów. W 2025 roku opiekunowie będą mogli korzystać z:
- Dłuższego czasu opieki nad dziećmi do 8. roku życia.
- Nowych regulacji dotyczących opieki nad osobami niesamodzielnymi.
6. Możliwość pracy podczas L4
Zgodnie z nowymi przepisami pracownicy na zwolnieniu lekarskim będą mogli wykonywać określone czynności, o ile nie wpływają one negatywnie na proces leczenia i są zgodne z zaleceniami lekarza. Przykładowo, dopuszczalne będzie załatwianie spraw urzędowych, takich jak wizyta w banku czy urzędzie.
Jednak wprowadzone zmiany przewidują również możliwość podejmowania pracy zarobkowej, ale tylko pod warunkiem, że nie koliduje to z procesem leczenia i zostało zatwierdzone przez lekarza. Wykonywanie pracy zarobkowej bez zgody lekarza nadal będzie podstawą do zakwestionowania zasadności zwolnienia przez ZUS.
ZUS będzie dokładniej weryfikował:
- Czy czynności wykonywane podczas L4 są zgodne z zaleceniami lekarskimi.
- Czy pracownik nie nadużywa zwolnienia lekarskiego, angażując się w inne aktywności.
7. Rozszerzenie uprawnień orzeczników ZUS
Orzecznicy ZUS zyskają nowe uprawnienia, które pozwolą im skuteczniej weryfikować zasadność wystawianych zwolnień lekarskich. Zmiany te mają na celu usprawnienie procesu orzekania oraz ograniczenie liczby nadużyć związanych z korzystaniem z L4.
Nowe przepisy umożliwią także bardziej elastyczne podejście do analizy zasadności zwolnienia, uwzględniając specyfikę różnych sytuacji zawodowych i zdrowotnych pracowników.
Podsumowanie
Zmiany w zasadach dotyczących zwolnień lekarskich w 2025 roku mają na celu usprawnienie procesu zarządzania L4, zwiększenie kontroli nad zasadnością zwolnień oraz dostosowanie przepisów do współczesnych potrzeb pracowników i pracodawców. Elektroniczne zwolnienia, skrócenie czasu wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez pracodawcę, możliwość pracy podczas L4 oraz nowe regulacje dla opiekunów i samozatrudnionych to tylko niektóre z istotnych zmian.
Jako agencja pracy zalecamy wszystkim pracodawcom i pracownikom śledzenie aktualizacji przepisów oraz dostosowanie się do nadchodzących zmian. Dzięki temu unikniemy nieporozumień i będziemy lepiej przygotowani na nowe regulacje.
Źródła:
